Wspólnota Polska
historia
.wspolnotapolska.org.pl

Otton z Bambergu, biskup

19.02.1060-01.07.2013

   Otton z Bambergu urodził się ok. 1061r. , w Szwabii, w rodzinie szlacheckiej. Do Polski trafił ok. 1080r. już jako kleryk, wraz z opatem Henrykiem z Würzburga, który wkrótce potem został arcybiskupem gnieźnieńskim. Podczas tego pierwszego pobytu kierował zapewne jedną ze szkół katedralnych, prawdopodobnie w Gnieźnie. Po kilkuletnim pobycie w Polsce, w trakcie którego poznał dobrze język polski, powrócił do Niemiec, aby w roku 1088 ponownie pojawić się w Polsce na dworze Władysława Hermana, w związku z przygotowaniami do małżeństwa księcia z Judytą, siostrą cesarza Henryka IV. W trakcie związanych z planowanym mariażem negocjacji oddał Otton znaczne usługi cesarzowi, cieszył się również zaufaniem księżnej Judyty, która uczyniła go swym kapelanem. Po powrocie do Niemiec, Otton,  obdarzony cesarską łaską, został kapelanem i kanclerzem Henryka IV. W 1102r. został mianowany biskupem Bambergu. Jego wkroczenie do tego miasta szczególnie wbiło się w pamięć wiernych, jako że biskup, mimo ostrej zimy, wszedł do miasta boso i w pokutnej szacie. W następnych latach działalność św. Ottona przebiegała dwoma torami. Był doskonałym pasterzem, budowniczym i administratorem swojej diecezji. W trakcie jego pasterskiej posługi powstało kilkanaście nowych opactw, w tym również nowych zakonów - cystersów i premonstratensów, budowano nowe kościoły, stare poddawano remontom, zaś katedralna szkoła cieszyła się sławą jednej z najlepszych w Niemczech. Jednocześnie Otton z pasją oddawał się dyplomacji na najwyższych szczeblach europejskiej władzy, prowadząc układy pomiędzy cesarzem a papieżem. W sporze między cesarzem Henrykiem IV, a jego synem Henrykiem V opowiedział się w końcu po stronie tego ostatniego, miał też znaczny udział w przygotowaniu konkordatu wormackiego, który zakończył okres dramatycznych sporów cesarstwa z papiestwem rozpoczęty w czasach Henryka IV i Grzegorza VII.


W 1121r. Bolesław Krzywousty podporządkował Pomorze Zachodnie, a jego władca, Warcisław uznał się wasalem polskiego księcia i obiecał otwarcie kraju na misję chrześcijańską. Do Polski przybył wówczas biskup Bernard z Hiszpanii z zadaniem szerzenia na Pomorzu nowej wiary. Świątobliwy misjonarz udał się między pogan samotnie, boso ,w habicie pustelnika. Nie wzbudził tym wśród Pomorzan szacunku, a kiedy na wyspie Wolin okaleczył jeden z posągów bóstwa toporem, został przez miejscowa ludność wepchnięty do łodzi pozbawionej wioseł, wody i żywności i wysłany na morze, na pewną śmierć. Biskup Bernard cudem ocalał, Bolesław Krzywousty doszedł jednak do wniosku, że wśród Pomorzan bardziej skuteczny może okazać się inny wzorzec misyjnej posługi i zaprosił do Polski biskupa bamberskiego Ottona. W zaproszeniu pośredniczył prawdopodobnie biskup Bernard, który po nieudanej wyprawie na Pomorze przybył do Bambergu, gdzie wstąpił do klasztoru benedyktyńskiego św. Michała. W 1124r. św. Otton opuścił Bamberg i wraz z dwudziestu kapłanami ze swej diecezji przybył do Gniezna. Wspierany przez książęcą drużynę dowodzoną przez kasztelana z Santoka Pawła, wkroczył Otton na Pomorze. Tym razem, nauczony doświadczeniem poprzednika, misjonarz świadomie wyrzekł się pokory i znamion ubóstwa. Sposób ten przyniósł znacznie lepsze rezultaty, przyciągając atrybutami siły i dostojeństwa sceptycznych dotąd Pomorzan. Eskortowany przez licznych zbrojnych, poruszający się w asyście polskich i niemieckich kapłanów św. Otton przeszedł szlak z Gniezna przez Stargard, Pyrzyce, Kamień, Wolin, Szczecin, Gardziec, Kołobrzeg, Białogard do Ujścia nad Wartą. W trakcie misji dokonywał licznych, często masowych chrztów, zniszczył wiele pogańskich miejsc kultu, ochrzcił też samego księcia pomorskiego Warcisława wraz z rodziną i dworem. Po zakończeniu misji, w początku 1025r. Otton powrócił do Bambergu. Kiedy w tym samym roku, po śmierci Henryka V królem Niemiec został Lotar III, zmieniła się polityka niemiecka wobec Pomorza. Swoje pretensje zgłosiło biskupstwo w Magdeburgu, bardzo niechętnie patrzące na niezależność polskiej prowincji kościelnej, a tym bardziej na rozszerzenie jej terytorium na Pomorze Zachodnie. Chcąc powrócić na Pomorze, gdzie pogaństwo ponownie zaczęło się odradzać, Otton musiał zrezygnować ze wsparcia Bolesława Krzywoustego i przygotował swą drugą pomorską misję w porozumieniu z Lotarem i diecezją magdeburską. Tym razem działał na terenach położonych jeszcze bardziej na zachód, między innymi nawiedził wyspę Uznam i ponownie Szczecin, szczególnie oporny na głoszenie Ewangelii. Przy okazji pobytu na Pomorzu doprowadził św. Otton do zawarcia pokoju między Warcisławem a Bolesławem Krzywoustym, którzy w międzyczasie rozpoczęli kolejna wojnę. W trakcie powrotu z Pomorza, jesienią 1128r., niestrudzony misjonarz zatrzymał się w Gnieźnie, gdzie zaproponował kompromisowe ustanowienie administracji kościelnej na właśnie schrystianizowanych terenach. Przedstawił mianowicie księciu pomysł powołania dwóch biskupstw pomorskich: jednego z siedzibą w Wolinie, które miało wejść w skład polskiej prowincji kościelnej, i drugiego, szczecińskiego, które stałoby się częścią kościoła niemieckiego. Pierwszym biskupem wolińskim miałby zostać książęcy kapelan Wojciech. Obietnic tych nie udało się wypełnić. Wojciech został wprawdzie biskupem wolińskim, ale dopiero w 1140r. , już po śmierci św. Ottona, zaś samo biskupstwo, na skutek oporu diecezji magdeburskiej, nie weszło w skład metropolii gnieźnieńskiej, a zostało podporządkowane bezpośrednio papieżowi. W 1175 jego siedziba została przeniesiona do Kamienia. Św. Otton zmarł w Bambergu 30 czerwca 1139r. i został pochowany w opactwie św. Michał. Kanonizacji dokonał papież Klemens III w 1189r.