Konflikt z Litwą
 |
|
 |
|
| Konflikt z Litwą | |
|
|
Konflikt polsko-litewski był pochodną wojny z "czerwoną" Rosją. Już w lipcu 1919 r. dochodziło do sporadycznych starć zbrojnych. W końcu następnego miesiąca armia litewska zajęła Sejny, skąd po walkach z oddziałami POW oraz Wojska Polskiego jej jednostki zostały wyparte.
Dla polityków litewskich Polska była większym wrogiem niż Rosja. Z tego też powodu doszło do zbliżenia między tymi państwami. Na mocy porozumienia z 12 lipca 1920 r. opanowane dwa dni później przez Armię Czerwoną Wilno zostało przekazane Litwinom w zamian za ich zgodę na przemarsz oddziałów przez terytorium litewskie.
Po zwycięskiej bitwie warszaw skiej, wobec faktu, iż Litwini nie godzili się na przeprowadzenie plebiscytu na spornych terenach, Piłsudski zdecydował się na prowadzenie polityki faktów dokonanych.
W końcu sierpnia doszło do walk polsko-litewskich na terenie Suwalszczyzny. Były one kontynuowane w związku z działaniami prowadzonymi przeciwko bolszewikom (bitwa niemeńska).
29 września Piłsudski zaproponował pochodzącemu z terenu Wileńszczyzny gen. Lucjanowi Żeligowskiemu, pod pozorem buntu wobec polskiego rządu, by ten na czele formacji złożonych z żołnierzy pochodzących w większości z tego obszaru (około 14 000 ludzi) zajął Wilno. Gen. Żeligowski wyraził zgodę na to rozwiązanie.
8 października o godz. 6.00, dzień po podpisaniu układu polsko-litewskiego ustalającego tymczasową wojskową linię demarkacyjną, rozpoczęła się akcja "zbuntowanych" oddziałów. Już następnego dnia wkroczyły one do Wilna, wypierając słabe siły litewskie. W wyniku walk obie strony poniosły straty wynoszące po kilkudziesięciu poległych i około 100 rannych. 12 października gen. Żeligowski proklamował tzw. Litwę Środkową, formalnie niezależną od polskich władz.
Próby rozwiązania tego konfliktu, podejmowane przez przedstawicieli Ligi Narodów, nie dały rezultatu. Ostatecznie decyzją Sejmu Wileńskiego, po ratyfikacji przez Sejm Rzeczpospolitej, 2 marca 1922 r. Wileńszczyzna została inkorporowana przez Polskę. Uchwała Ligi Narodów z 9 lutego 1923 r. i decyzja Rady Ambasadorów z 15 marca tego roku potwierdziły integralność tej krainy z całą Rzeczpospolitą.
(1865-1947) Oficer armii rosyjskiej. W okresie I wojny światowej służył w Brygadzie i Dywizji Strzelców Polskich oraz później w I Korpusie Polskim - dowodził baonem, pułkiem i dywizją. Organizator i dowódca 4 Dywizji Strzelców na Kubaniu. W czasie wojny z Sowietami dowódca dywizji i grupy operacyjnej. Przywódca Litwy środkowej. W niepodległej Polsce inspektor armii i minister Spraw Wojskowych, w 1923 r. otrzymał stopień gen. broni. W 1927 r. przeniesiony w stan spoczynku. Poseł do parlamentu. W okresie II wojny światowej kanclerz Kapituły orderu Virtuti Militari oraz członek Rady Narodowej. Zmarł 7 VII 1947 r. w Londynie. Odznaczony orderem Virtuti Militari 2 i 5 kl., Krzyżem Niepodległości z mieczami, francuską Legią Honorową 3 kl. i Krzyżem Wojennym oraz rumuńskim orderem Korony Rumunii 1 kl. |
 |
 |
 |
|
||
| Odznaka 85 Pułku Strzelców Wileńskich | Odznaka Huzarów śmierci | Odznaka 76 Lidzkiego Pułku Piechoty |
Litwa środkowa
 |
