Polsko-czeski konflikt o Śląsk Cieszyński
 |
|
 |
|
| Polsko-czeski konflikt o Śląsk Cieszyński | |
|
|
W okresie rozpadu monarchii austro-węgierskiej 19 października 1918 r. została utworzona Rada Narodowa Księstwa Cieszyńskiego, na czele której stanął ks. Józef Londzin. W nocy z 31 października na 1 listopada Polacy rozbroili garnizony austriackie i objęli władzę na terenach powiatów bialskiego, cieszyńskiego i frysztackiego. Rada proklamowała przyłączenie Księstwa Cieszyńskiego do Polski.
Natomiast w Morawskiej Ostrawie powstał czeski Zemsky Narodni Wybor pro Slezku. Oba przedstawicielstwa polityczne 5 listopada doszły do porozumienia, rozgraniczając swoje wpływy zgodnie z kluczem etnicznym. Polacy mieli administrować częścią powiatu frysztackiego oraz powiatami cieszyńskim i bielskim. Mieszkało na tym terenie 73% Polaków, 22% Niemców i 5% Czechów. To porozumienie potwierdził istniejący już rząd Rzeczpospolitej.
Jednak znaczenie gospodarcze Śląska Cieszyńskiego sprawiło, iż władze czeskie rościły pretensje do całego tego obszaru oraz do Spisza i Orawy. 23 stycznia 1919 r. wojska czeskie (18 baonów piechoty i 4 baterie artylerii) przekroczyły linię demarkacyjną, uderzając na Bogumin oraz w kierunku górnego biegu rzeki Wisły. Wobec dużej przewagi przeciwnika słabe oddziały polskie (niespełna 6 baonów piechoty i 2 szwadrony kawalerii oraz 4 baterie artylerii), złożone głównie ze słabo wyszkolonych studentów, kolejarzy oraz robotników karwińskich i trzynieckich (dowódca płk Franciszek Latinik), po walkach w nocy z 26 na 27 stycznia cofnęły się za linię rzeki Wisły.
W trakcie trwających trzy dni starć w okolicach Skoczowa Czesi nie zdołali sforsować Wisły, a linia frontu ustabilizowała się. Już 30 stycznia zawarto rozejm, a 3 lutego w Paryżu wytyczono nową linię demarkacyjną. Czechosłowacji przypadła wówczas reszta powiatu frysztackiego oraz część cieszyńskiego. Ostateczną granicę polsko-czechosłowacką wyznaczyła Rada Ambasadorów w Paryżu (28 lipca 1920). Większość Polaków z terenów Śląska Cieszyńskiego znalazła się w Czechosłowacji.
Czeski napad na Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 r. zaważył na wzajemnych stosunkach między obu krajami nie tylko do 1938 r., to jest do czasu rewindykacji Zaolzia oraz części Spiszu i Orawy przez Polaków, ale nawet po II wojnie światowej.
(1864-1949) Wokresie wojny światowej służył w armii austro-węgierskiej. Od 1918 r. w Wojsku Polskim, podczas wojny 1919-1920 r. m.in. dowodził dywizją, frontem i armią. Po wojnie stał na czele Okręgu Korpusu, od 1919 r. gen. dyw. W 1925 r. przeniesiony w stan spoczynku. Zmarł 29 VIII 1949 r. w Krakowie. Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl. i francuską Legią Honorową 4 kl. |
 |
 |
 |
|
||
| Odznaka 10 Pułku Piechoty | Odznaka 12 Pułku Piechoty | Odznaka 2 Pułku Szwoleżerów Rokitniańskich |
Śląsk Cieszyński
 |
